Nieuwe wet 'beschermende observatiemaatregel' vervangt 'wet op de gedwongen opname'

Nieuws

Vanaf 1 januari 2025 verandert de vroegere 'wet op de gedwongen opname' en wordt nu de wet op de 'beschermende observatiemaatregel'.  Raf De Rycke, voorzitter Organisatie Broeders van Liefde en voorzitter van de federale werkgroep die de nieuwe wet voorbereidde gaf hierover met Prof. Dr. Kirsten Catthoor (Voorzitter Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie) en Margot Cloet (Zorgnet-Icuro) een interview voor VRTNWS.

De nieuwe wet die de regels rond gedwongen opnames in de psychiatrie wijzigt, brengt belangrijke veranderingen met zich mee, maar de invoering roept ook bezorgdheid op binnen de zorgsector. Hier zijn de belangrijkste punten op een rij:

  1. Terminologie en stigma:
    • Verwijdering van stigmatiserende termen zoals "geesteszieken" en "gedwongen opname." Nieuwe termen als "personen met een psychiatrische aandoening" en "beschermende observatiemaatregel" zijn meer respectvol.
  2. Grondigere evaluatie:
    • Procureurs krijgen de mogelijkheid om een observatieperiode van 48 uur in te stellen, wat kan leiden tot beter onderbouwde beslissingen.
    • Invoering van een standaardmodel voor medische verslagen om helderheid en consistentie te bevorderen.
  3. Vrijwillige behandeling onder voorwaarden:
    • Patiënten kunnen kiezen voor een vrijwillige behandeling met rechterlijke voorwaarden, wat meer autonomie geeft.
    • Zorg op maat mogelijk, zowel thuis als in instellingen zoals beschutte woonplaatsen.
  4. Doel om dwang te verminderen:
    • Gericht op minder gedwongen opnames, die de laatste jaren sterk zijn toegenomen.

De nieuwe wet brengt echter voor de sector ook veel uitdagingen met zich mee want de psychiatrische ziekenhuizen vrezen dat de 48-uurs observatieperiode moeilijk uitvoerbaar is vanwege een tekort aan opgeleid personeel. De sector is niet voldoende voorbereid op de implementatie, waardoor er mogelijk procedurele complicaties ontstaan. Daarom pleit de sector voor een gefaseerde invoering om de overgang werkbaar te maken. Het succes van de wet zal afhangen van een zorgvuldige invoering en nauwe samenwerking tussen justitie en zorginstellingen.

Vrijwillig alternatief voor gedwongen opname in psychiatrie: "Positieve veranderingen, maar sector is niet klaar" | VRT NWS: nieuws