Liefdevol oud worden in het spoor van de woestijnvaders.

Gevoelens van lusteloosheid, hopeloosheid, verveling en depressie komen veelvuldig voor bij ouderen die in hun laatste levensfase terechtkomen en dit is zeker het geval voor ouderen die in een woonzorgcentrum verblijven (Achterberg et al, 2006). Opvallend is dat ouderen die doorheen hun leven een spirituele evolutie doormaakten minder vatbaar zijn voor deze negatieve gevoelens. De relatie tussen spiritualiteit en een hoge mate van kwaliteit van leven werd reeds veelvuldig aangetoond, o.m. bij psychiatrische patiënten (Panzini et al, 2017, Young, 2012). Bradley Hanson (2014) onderzocht op welke wijze deze spirituele evolutie gelinkt is aan het levensverhaal (of narratieve identiteit) van mensen. In de christelijke spirituele bronnen van de oudvaders uit het vroege christendom vinden we beschrijvingen terug van ouderen die worstelden met vragen en problemen die eigen zijn aan deze leeftijdsfase. Opvallend is dat meer hedendaagse spirituele auteurs verbanden zien tussen de inzichten van deze oudvaders en de moderne psychologie. 

Deze studie gaat na hoe binnen een residentiële woonzorgcontext een kader kan gecreëerd worden dat toelaat om existentiële vragen in de laatste levensfase op een verdiepende wijze door zorgpersoneel in gesprek met ouderen aan te brengen?’ Om deze vraag te beantwoorden worden 2 onderzoeksvragen geformuleerd:

a.    Welke kernthematieken uit de narratieven van de woestijnvaders m.b.t. existentiële vragen in de laatste levensfase kunnen vertaald worden naar een hedendaags kader of pastoraal model? (a.d.h.v. een scoping review). Dit leidt tot de ontwikkeling van een referentiekader voor het bespreekbaar maken van existentiële crisissen en sleutelelementen in de laatste levensfase.

b.   Op welke wijze levert het ontwikkelde kader aan zorgverleners de nodige handvaten voor existentiële reflectie? Dit omvat een kwalitatieve toetsing van het ontwikkelde kader (a.d.h.v.  focusgroepen en diepte-interviews).