De buitenwereld binnenhalen: het inzetten van virtual reality bij verslaving

Momenteel bestaat de evidence-based residentiële behandeling voor verslaving voornamelijk uit een combinatie van motiverende gespreksvoering en cognitieve gedragstherapie (de Wildt et al., 2001), met echter vaak nog een groot percentage van herval en heropnames. Er is m.a.w. nood aan add-on therapieën. In het licht hiervan zijn er argumenten om cue-exposure toe te passen bij verslaving. Bij cue-exposure worden patiënten blootgesteld aan bepaalde triggers (bv. Het zien van alcoholische drank of contexten waar men gebruikte) die bij hen craving uitlokken. Dit biedt de mogelijkheid om met craving te leren omgaan zonder te gebruiken. Eerder onderzoek naar de werkzaamheid van cue-exposure is echter niet geheel overtuigend en wijst op  gemengde resultaten (Martin et al., 2010). Vermoedelijk werd cue-exposure tot op heden suboptimaal aangeboden waardoor de effecten onvoldoende generaliseren buiten de behandelcontext. In dit project willen we de mogelijkheden van virtual reality (VR) verkennen om cue-exposure toe te passen in situaties die voor de patiënt relevant zijn, doch binnen de veilige context van de opname. Doorheen de eerste deelstudies, gaan we proberen te achterhalen welke de optimale condities zijn in VR om cue-reactiviteit bij residentieel opgenomen patiënten met een verslaving op te roepen. In de eerste plaats gaan we na of cue-exposure in VR effectief is in het oproepen van reactiviteit en of er bepaalde patiëntfactoren (bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, …) bepalend zijn in het al dan niet getriggerd worden door de cue-exposure. We gaan verschillende soorten prikkels aanbieden in VR en nagaan in welke mate deze craving oproepen om zo te bepalen welke prikkels vooral belangrijk zijn in het aanbieden van cue-exposure in VR. In de tweede deelstudie gaan we met deze informatie patiënten die residentieel opgenomen zijn, een traject van cue-exposure sessies in VR aanbieden bovenop hun standaard behandel traject. Een ander deel van de patiënten zal bovenop hun standaard behandeltraject relaxatie in VR volgen. Daarbij willen we nagaan of cue-exposure in vergelijking met relaxatie in VR effectief is in de behandeling van verslaving. 

In de laatste deelstudie wordt bij patiënten en personeel de attitude t.o.v. het gebruik van VR bevraagd. Bovendien wordt ook de samenhang tussen de attitude en verschillende demografische factoren nagegaan. Door meer inzicht te krijgen in de verwachte voordelen, drempels en nadelen hopen we, in geval van een bewezen effectiviteit van cue-exposure in VR, deze add-on behandeling beter te kunnen implementeren met oog voor de bezorgdheden van personeel en patiënten.