Agressiemanagement op een high risk afdeling Levanta.

Onderzoek
Leen Cappon, Criminoloog, PC Sint-Jan-Baptist, ScienceForCare, Criminoloog, PC Sint-Jan Baptist Zelzate & Science for Care

Opzet

PC Sint-Jan-Baptist heeft binnen haar forensisch zorgcircuit een onderzoekslijn uitgewerkt omtrent agressiemanagement, en dit in het verlengde van de opstart van de high risk afdeling Levanta. De onderzoekslijn is opgebouwd rond drie doelstellingen: 1) nagaan hoe de implementatie van een agressieregistratie-instrument verloopt en welke lessen men hieruit kan trekken voor de toekomstige implementaties, gezien systematische agressieregistratie nauwelijks wordt toegepast in de forensische psychiatrie; 2) inzicht verwerven in de prevalentie van de karakteristieken van agressie-incidenten op een high rist afdeling en 3) nagaan hoe de aanwezigheid van agressie een impact heeft op het leefklimaat op de afdeling, op het werkklimaat en op de behandelvooruitgang van de individuele patiënt.

Intussen werd de systematische agressieregistratie uitgebreid naar alle forensische afdelingen in PC Sint-Jan-Baptist, de afdeling Hemera (ouderenpsychiatrie) en het psychiatrisch verzorgingstehuis (Krekelmuyter). Zesmaandelijks worden de bevindingen over de geregistreerde agressie-incidenten teruggekoppeld naar de verschillende afdelingen. Jaarlijks worden de cijfers ook besproken in de werkgroep agressiebeheersing, op de medische raad en op de afdelingshoofdenvergadering.

Het onderzoek loopt verder. Er wordt onder andere ingezet op het in kaart brengen van genderverschillen in de karakteristieken van de agressie-incidenten. Hiervoor wordt samengewerkt met studenten in kader van hun stage en/of masterproef.

Abstract

Internationaal wetenschappelijk onderzoek toont het belang van een systematisch overzicht van agressie-incidenten in de (forensische) geestelijke gezondheidszorg. Agressie komt immers heel frequent voor binnen de (forensische) geestelijke gezondheidszorg en heeft een impact op het behandelverloop, maar ook op de medewerkers (bv. ziekteverzuim, burn-out, letsels, …). Op basis van het overzicht van agressie-incidenten kan het agressiebeleid verder uitgewerkt en geoptimaliseerd worden. Hoe je systematische agressieregistratie mogelijk maakt in de klinische praktijk, is echter veel minder vaak voorwerp van wetenschappelijk onderzoek. 

Dit onderzoeksproject wil in eerste instantie inzetten op het in kaart brengen van de randvoorwaarden om systematische agressieregistratie te implementeren op een forensisch psychiatrisch afdeling. Er werd gekozen voor Levanta, een high-risk afdeling voor vrouwen met een interneringsstatuut gezien deze afdeling pas werd opgestart en gezien er op basis van de voorgeschiedenis verwacht werd dat er frequent sprake zou zijn van agressie (zie tweede publicatie).

Eenmaal de systematische agressieregistratie loopt, kunnen de karakteristieken van agressie-incidenten alsook de eventuele verschillen hierin naargelang gender, doelgroep, afdeling, …, in kaart gebracht worden (zie posterpublicatie). Dit wordt in de komende jaren ook nog verdergezet en zal ingezet worden op een analyse van genderverschillen in de karakteristieken van agressie-incidenten in de forensische psychiatrie.

Tot slot kan gezocht worden naar de beste aanpak van agressie-incidenten (cf. agressiemanagement). Een aanpak die veel belovend is, is de-escalerend werken. Dit verwijst naar strategieën die als doel hebben om een naderende escalatie van agressie te stoppen. Om de-escalerend te werken te incorporeren in het denken en doen van medewerkers, zijn opleiding en training een must. Daarom werd binnen dit onderzoek ook ingezet op het meten van het effect van een de-escalatietraining op de prevalentie en ernst van agressie-incidenten 

Betrokken voorziening(en)

Engagementen/Samenwerking (co-financiering)

Dit onderzoeksproject kent zijn vervolg binnen https://scienceforcare.com

Publicaties

  • De Varé J, Baetens V, De Clercq M, Tremmery S, De Decker A, Heyndrickx M & Cappon L (2017). Routine outcome monitoring in de forensische psychiatrie: Implementatie in de medium security unit van Zelzate. Panopticon, Vol 38 (6), 771-1409. [klik hier voor pdf]
     
  • Cappon L, Heyndrickx M, Rowaert S, Grootaert N, de Decker A, Tremmery S, Vandevelde S, & De Varé J (2022). Systematic Aggression Registration in Forensic Psychiatric Care: A Qualitative Study on Preconditions for Successful Implementation. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 68 (6-7) 657-676; https://doi.org/10.1177/0306624X221102
     
  • Cappon L, Dhaene H, Roggeman S, Hanssens H, Herremans S & Kurt Audenaert (2024). Het effect van een de-escalatietraining op agressie-incidenten en op het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen bij vrouwen in de forensische psychiatrie. Tijdschrift voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, 2, 128-143. https://doi.org/10.5553/TFPP/295044302024002002003 [klik hier voor pdf]
     
  • Cappon L, Heyndrickx M, Van Steenkiste F & Hanssens F (2019). Implementing aggression registration in forensic psychiatric care . 11th European Congress on Violence in Clinical Psychiatry, Oslo.
  • Heyndrickx M, Cappon L, Van Steenkiste F & Hanssens F (2019). Characteristics of aggressive behavior and impact on ward climate at a high risk forensic unit for females . 11th European Congress on Violence in Clinical Psychiatry, Oslo.
Levanta 19

Datum

  • 2021

Hoofdcategorie

  • Forensische zorg

Thema's

  • (Meet)instrumenten

Psychische problemen

  • diverse

Settings

  • Ziekenhuis / Residentiële zorg

Leeftijden

  • Volwassenen

Engagementen/Samenwerking (co-financiering)

Dit onderzoeksproject kent zijn vervolg binnen https://scienceforcare.com

Publicaties

  • De Varé J, Baetens V, De Clercq M, Tremmery S, De Decker A, Heyndrickx M & Cappon L (2017). Routine outcome monitoring in de forensische psychiatrie: Implementatie in de medium security unit van Zelzate. Panopticon, Vol 38 (6), 771-1409. [klik hier voor pdf]
     
  • Cappon L, Heyndrickx M, Rowaert S, Grootaert N, de Decker A, Tremmery S, Vandevelde S, & De Varé J (2022). Systematic Aggression Registration in Forensic Psychiatric Care: A Qualitative Study on Preconditions for Successful Implementation. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 68 (6-7) 657-676; https://doi.org/10.1177/0306624X221102
     
  • Cappon L, Dhaene H, Roggeman S, Hanssens H, Herremans S & Kurt Audenaert (2024). Het effect van een de-escalatietraining op agressie-incidenten en op het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen bij vrouwen in de forensische psychiatrie. Tijdschrift voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, 2, 128-143. https://doi.org/10.5553/TFPP/295044302024002002003 [klik hier voor pdf]
     
  • Cappon L, Heyndrickx M, Van Steenkiste F & Hanssens F (2019). Implementing aggression registration in forensic psychiatric care . 11th European Congress on Violence in Clinical Psychiatry, Oslo.
  • Heyndrickx M, Cappon L, Van Steenkiste F & Hanssens F (2019). Characteristics of aggressive behavior and impact on ward climate at a high risk forensic unit for females . 11th European Congress on Violence in Clinical Psychiatry, Oslo.